هنر گفتوگوی مؤثر برای رسانه
تاریخ انتشار: ۶ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۹۳۷۰۹۷
ایسنا/اصفهان گفتوگوی مؤثر دارای دو بخش گفتن و همچنین شنیدن و همدلی صادقانه است و مارشال روزنبرگ، نویسنده کتاب «ارتباط بدون خشونت، زبان زندگی» اعتقاد دارد که در یک گفتوگوی مؤثر چهار مرحله «توصیف من»، «احساس من»، «نیاز من» و «درخواست من» وجود دارد.
روش‌های گفتگوی مؤثر و همدلانه، محور اصلی کارگاه آموزش «آداب گفتگو» بود که با پرداختن به ابعاد روانشناختی گفتگو ویژه فعالا رسانه و با حضور سوده امیرخانی، روان‌درمانگر بالینی، پژوهشگر و مدرس دانشگاه چهارشنبه (۵ بهمن‌ماه) در تالار شهید آوینی دانشگاه اصفهان برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
هنر گفتوگوی مؤثر ...
سوده امیرخانی، روان‌درمانگر بالینی، پژوهشگر و مدرس دانشگاه با بیان اینکه مبنای اصلی آموزه‌های این کارگاه بر اساس کتاب «ارتباط بدون خشونت، زبان زندگی» تألیف «مارشال روزنبرگ» است، گفت: ضرورت برگزاری این کارگاه در صنف‌ها و ارتباطات مختلف به شدت احساس می‌شود. در دوران کرونا که خانه‌نشینی اجباریِ اپیدمیک در جامعه ایجاد شد، به‌طور چشمگیر و ناگهانی آمار نزاع‌های خانوادگی بالا رفت و مراجعه به کلینیک‌های روانشناختی افزایش یافت، اتفاقی که قبل از آن وجود نداشت.
او افزود: یکی از عوامل تأثیرگذار از بُعد روانشناختی، نداشتن هنر گفت‌وگو است. اتفاقی که در یکی دو ماهِ اول خانه‌نشینی اجباری در دوران کرونا اتفاق افتاد و متخصصان حوزه علوم انسانی را به شوک و تأمل واداشت و تنها موضوعی که در این مدت به‌طور عمده تغییر کرد دیدن آدم‌ها برای مدت‌زمان زیادی در خانه بود! چراکه مجبور و ناچار بودند بیشتر با یکدیگر ارتباط داشته باشند و تعامل کنند و به دلیل اینکه راه‌های این گفت‌وگو و ارتباط را نمی‌دانستند نزاع رخ می‌داد.
این روان‌درمانگر اضافه کرد: آداب گفتگو که مارشال روزنبرگ در تحقیقات گسترده در بررسی گفتگوها و تعاملات آدم‌ها به آن رسیده در عین ساده بودن، نظریه ارزشمندی است. او به این نتیجه رسید که ما یکسری مبانی را در گفت‌وگو رعایت نمی‌کنیم که درنتیجه، منجر به ارتباط خشونت‌آمیز خواهد شد. دراین‌بین شما جدا از مسئولیت خود به‌عنوان یک ژورنالیست یا هر مسئولیت دیگری که دارید، یک فرد با شبکه‌ای اط تعاملات و ارتباطات اجتماعی هستید که نقش‌های مختلفی نیز دارید.
امیرخانی اظهار کرد: روزنبرگ تأکید دارد که ما بسیاری اوقات فکر می‌کنیم که در حال گفتگو هستیم ولی در حقیقت در حال حرف زدن هستیم و حرف زدن با گفت‌وگو گردن دو مقوله کاملاً مجزا هستند. گفتگو یک جریان دوطرفه و تعامل است که نیاز دارد تا فرستنده و گیرنده به‌خوبی کار کند. گفت‌وگو به این معناست که من گفتم و تو شنیدی، حالا تو بگو من بشنوم. این در حالی است که بسیاری اوقات ما آدم‌ها فقط حرف می‌زنیم و شنونده نیستیم. چنین گفتگویی بدون شک در گام‌های اول محکوم‌به شکست است.
او با بیان اینکه دیالوگ، ماجرایی دوطرفه است و باید یک جریانِ ساری و جاری داشته باشد، ادامه داد: اگر رابطه صمیمانه مانند رابطه زوجین یا رابطه والدین با فرزند از بین برود چه اتفاقی می‌افتد؟ یخ‌زدگی عاطفی رخ می‌دهد. حالا اگر جریان گفت‌وگو در یک نهاد یا سازمان و بین رئیس با کارمند، بین کارمندان با یکدیگر، بین کارمند با ارباب‌رجوع و یا بین خبرنگار با مصاحبه‌شونده ازبین برود ادامه آن دست‌وپا زدن‌های مذبوحانه است.
این مدرس دانشگاه با تأکید بر اینکه گفتگو کاملاً اکتسابی و آموختنی است و فرمول مشخصی دارد، گفت: از دیدگاه من آنچه یک خبرنگار را متمایز می‌کند خلاقیتی است که در به دست آوردن داده‌های عمیق‌تری از مصاحبه‌شونده به خرج می‌دهد و من را وادار می‌کند که تا انتهای مطلب را بخوانم و یا آن مصاحبه را ببینم. گام‌هایی برای دسترسی پیدا کردن به لایه‌های عمیق‌تر وجود دارد. وقتی به داده‌های ارزشمند مجهز باشید که معمولاً مغفول می‌ماند مصاحبه‌های متفاوت و ارزشمندی خواهید داشت.
امیرخانی افزود: گفتوگوی مؤثر دارای دو بخش است که بخش اول، گفتن و بخش دوم شنیدن و همدلی صادقانه است. مارشال روزنبرگ اعتقاد دارد که گفتگوی مؤثر دارای چهار مرحله است مرحله اول «توصیف من» است، مرحله دوم «احساس من»، مرحله سوم «نیاز من» و مرحله چهارم «درخواست من» است.
این روان‌درمانگر در توضیح مرحله اول تصریح کرد: قضاوت کاملاً متضاد واژه توصیف، است که ممکن است یک گفتگو را با شکست مواجه کند. توصیف کردن به معنای بیان مشاهدات دقیق ما از یک اتفاق است درست مانند دوربین فیلم‌برداری که از یک رویداد ورزشی فیلم می‌گیرد و آنالیز شخصی در آن وارد نمی‌شود، یعنی در توصیف، آنچه اتفاق افتاده را می‌گویید که با سند و مدرک قابل‌اثبات باشد، اتفاقی را بیان می‌کنید که واقعاً رخ‌داده است و تفسیر شخصی را به آن وارد نمی‌کنید.
او ادامه داد: قضاوت به معنی دادن یک نسبت کلی و پایدار به دیگری از روی یک رفتار است. قضاوت اغلب با واژه «تو» شروع می‌شود؛ یعنی جملاتی که با «تو» شروع می‌شوند جملات قضاوتی هستند. ضمن اینکه یکسری قید سمی به‌عنوان چاشنی وجود دارد که رنگ و لعاب قضاوت را شدیدتر می‌کند مانند همیشه، هیچ‌وقت، هر وقت، یک‌بار هم نشده و ...
امیرخانی یادآوری کرد: زمانی که کسی با ما با شیوه قضاوتی حرف بزند و یا ما مورد قضاوت قرار می‌گیریم ناخودآگاه طرف مقابل گارد می‌گیرد. به همین دلیل درصد بالایی از گفت‌وگوهای ما در مرحله اول شکست می‌خورد. در این میان، توصیف، طولانی‌تر از قضاوت است اما قضاوت اگرچه کوتاه است با ان‌قلت همراه است؛ بنابراین توصیف، مسلسل یا رگبار طرف مقابل را از کار می‌اندازد.
این روان‌درمانگر گفت: گام دوم، «احساس من» است. وقتی درباره احساس صحبت می‌کنیم غم، خشم، کلافگی، حقارت، ضایع شدن، درماندگی، تنهایی و ... در ذیل واژه احساس جای می‌گیرد. احساسات حتماً علائم بدنی را به همراه دارد و اگر بتوانیم زمانی که با طرف مقابل درباره احساس خود حرف می‌زنیم به علائم بدنی خود نیز اشاره‌کنیم کمک بزرگی به آن فرد کرده‌ایم تا ما را بهتر درک کند.
او تأکید کرد: در گفتوگوی چهار مرحله‌ای حتماً درباره احساس خودت صحبت کرده و حتماً مسئولیت آن را بپذیرید.
امیرخانی به مرحله سوم اشاره کرد و افزود: مرحله سوم «نیاز من» است. هرکدام از ما مجموعه نیازی داریم و روانشناسان و تئوریسین‌های مختلف نیز سلسله نیازهایی را درباره انسان‌ها مطرح کرده‌اند، ولی اساساً ما آدم‌ها به توجه، امنیت، احترام، شفافیت، استقلال، اعتماد و آرامش و ... نیاز داریم و وقتی نیازی در ما پاسخ داده نمی‌شود احساس بدی پیدا می‌کنیم؛ بنابراین هرزمانی که می‌خواهید با کسی حرف بزنید قبل از اقدام برای گفت‌وگو، به خودتان زمان کافی بدهید تا احساس و نیازتان را درباره آن اتفاق کشف کنید.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: ما در فرهنگی بزرگ شده‌ایم که همیشه با این موضوع روبه‌رو بودیم که احساساتی نباش و احساسات آدم را ضعیف می‌کند؛ درحالی‌که داشتن احساس، مشاهده کردن احساس، تعامل سالم با احساس و ابراز صادقانه احساس، بسیار خردمندانه است و از روی ضعف نیست.
او با بیان اینکه قصد ما این است که گفتوگوی محکوم‌به شکست را به گفتگوی مؤثر تبدیل کنیم، به گام چهارم پرداخت و گفت: گام چهارم در گفت‌وگو «درخواست من» است، البته گام چهارم واجب نیست و گاهی من می‌خواهم احساس و نیاز خود را به فرد مقابل بگویم و درخواست نیست، اما گاهی با درخواست همراه است البته باید به این موضوع توجه کنیم که درخواست، آری ولی دستور، ممنوع.
امیرخانی تصریح کرد: اگر در یک گفتگو، درخواستی را مطرح می‌کنید چند نکته باید رعایت شود؛ اول اینکه درخواست شما دقیق و صریح و شفاف باشد نه اینکه کلی‌گویی و مبهم باشد. دوم اینکه درخواست، مثبت باشد. ضمن اینکه درخواست می‌تواند قبول و یا رد شود. یادمان باشد که ما در ارتباط بدون خشونت به دنبال دریافت پاسخ به درخواست خود نیستیم بلکه به دنبال این هستیم که گفت‌وگو را به‌جای یک گفتگوی محکوم‌به شکستِ خشونت‌بار، آن را به گفت‌وگو مؤثر تبدیل کنیم.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: در تعامل، چیزی به نام هنر توافق کردن وجود دارد. توافق سالم و رابطه بادوام به معنای وجود یک رابطه برد- برد میان دو طرف گفتگو است.
امیرخانی تأکید کرد: لطفاً در هیجان بالا گفت‌وگو نکنید و حتماً برای گفت‌وگو دعوت‌نامه بدهید یعنی از فرد مقابل برای گفتگو دعوت کنید؛ همچنین به این توجه داشته باشید که شنیدن برای رقم زدن گفتگوی بهتر اهمیت بسیاری دارد.
او ضمن معرفی کتاب «به بچه‌ها گفتن و از بچه‌ها شنیدن» نوشته «آدل فابر» به واژه همدلی نیز اشاره و یادآوری کرد: همدلی به معنی نگاه کردن به جهان از زاویه دید فرد مقابل است و در نقطه مقابل قضاوت دارد. همدلی به لحاظ بیولوژیک، ترشح اکسی‌توسین را افزایش می‌دهد، سیستم پاراسمپاتیک را فعال می‌کند و در چنین فضایی تمایل به طرح مسائل و حل کردن آنها افزایش پیدا می‌کند. وقتی احساسات طرف مقابل به‌درستی در دیالوگ جریان پیدا کند و درک شود، کودک رنجیده او نوازش شده و بالغِ عاقلِ تصمیم‌گیرنده فعال می‌شود. اگر احساس به‌درستی جریان پیدا کند فرصت تصمیم‌گیری عاقلانه و بالغانه‌ای را ایجاد می‌کند.
امیرخانی تأکید کرد: در گفت‌وگوهای خود صادقانه و با شرافت عمل کنید و برای مصاحبه شونده ارزش انسانی قائل شوید.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: خبرگزاری ایسنا اصفهان استانی فرهنگی و هنری ضرورت گفتگو گفتگو كارگاه آموزشي استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها استانی ورزشی استانی سیاسی استانی علمی و آموزشی خراسان شمالی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها گفت وگوی مؤثر مدرس دانشگاه روان درمانگر گفت وگو طرف مقابل آدم ها یک گفت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۹۳۷۰۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برنامه‌نویسی، زندگی را هدایت می‌کند | گفتوگوی همشهری با مخترع زبان برنامه‌نویسی روبی
به گزارش همشهری آنلاین، Ruby در زبان انگلیسی به معنای «یاقوت سرخ» است و علت انتخاب چنین نامی برای این زبان برنامه‌نویسی نیز همین بوده است. ماتسوموتو در گفت‌وگویی به پرسش‌های همشهری پاسخ داد.
ابتدا کمی در مورد خودتان، تحصیلات‌تان، کارهای روزمره، خانواده و هر عادت خاصی که دارید، برایمان بگویید.
- من یوکی‌هیرو (متز) ماتسوموتو هستم. در دانشگاه تسوکوبای ژاپن در رشته علوم کامپیوتر تحصیل کرده‌ام. روال روزانه من حول‌محور کدنویسی، طراحی و کشف ایده‌های جدید برای زبان برنامه‌نویسی «روبی» (Ruby) می‌گذرد. گذراندن وقت با خانواده، لذت بردن از طبیعت‌گردی و مطالعه را دوست دارم.
چه شد که وارد عرصه کامپیوتر و نرم‌افزار شدید؟
- علاقه من به کامپیوتر و نرم‌افزار از سال‌های نوجوانی شروع شد؛ زمانی که با یک کامپیوتر جیبی کوچک که پدرم آن را خریده بود روبه‌رو شدم. توانایی ایجاد چیزی از هیچ و امکانات بی‌پایان برنامه‌نویسی عمیقاً مرا مجذوب خود کرد.
پیش از اینکه روبی را بسازید، یک برنامه‌نویس پایتون بودید. چرا به فکر ساختن روبی افتادید؟ پایتون چه مشکلی داشت؟
- قبل از شروع توسعه روبی در سال۱۹۹۳، پایتون را می‌شناختم، اما هرگز خود را به‌عنوان یک برنامه‌نویس پایتون در نظر نگرفتم. پایتون بدون شک زبان قابل‌توجهی است، اما احساسم این بود که چیزی را ایجاد کنم که منعکس‌کننده آرمان‌ها و اولویت‌های من باشد. روبی از میل به یک زبان ایده‌آل متولد شد که طراحی انسان‌محور، ظرافت و شادی برنامه‌نویس را در اولویت قرار می‌داد. این بدان معنا نبود که پایتون مشکلی دارد، بلکه در مورد ایجاد چیزی منحصر به فرد و متناسب با دید من بود.
- من می‌خواستم زبانی که ساخته‌ام نام یک سنگ قیمتی را داشته باشد؛ به همین دلیل نام روبی (یاقوت) را انتخاب کردم؛ با آن رنگ قرمز پررنگش که نماد شور و نشاط محسوب می‌شود و احساس می‌کردم کاملاً مناسب است.
یکی از معروف‌ترین ابزارهای هک با نام متاسپلویت (Metasploit) با زبان برنامه‌نویسی روبی ساخته شده است. آیا تا به حال این ابزار را امتحان کرده‌اید؟
- متاسپلویت یک ابزار چشمگیر است. درحالی‌که من شخصاً به‌طور گسترده با آن سروکار نداشته‌ام، ولی از دیدن تطبیق‌پذیری روبی در چنین برنامه‌هایی به‌خود افتخار می‌کنم.
روبی یک زبان برنامه‌نویسی محبوب است و توسعه‌دهندگان زیادی دارد، اما چرا این زبان برنامه‌نویسی در برخی زمینه‌ها کاربران کمی دارد؟ به‌عنوان مثال در زمینه هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، علوم کامپیوتر و علوم داده، زبان برنامه‌نویسی پایتون محبوبیت بیشتری دارد.
محبوبیت و استفاده روبی در دامنه‌های مختلف متفاوت است. درحالی‌که روبی در توسعه وب و وظایف اسکریپت‌نویسی برتری دارد، پایتون به‌دلیل کتابخانه‌های قوی و اندازه بزرگ‌تر جامعه، در زمینه‌هایی مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و علم داده جذابیت و طرفداران بیشتری به‌دست آورده است. با این حال، انعطاف‌پذیری و ظرافت روبی همچنان توسعه‌دهندگان را در جایگاه‌های مختلف جذب خود می‌کند.
ژاپــــنی‌هـا در برنامه‌نویسی بسیار معروف هستند. چرا در کشور شما به برنامه‌نویسی اهمیت زیادی داده می‌شود؟
- برنامه‌نویسی نه فقط در ژاپن، بلکه در هر کشوری بسیار مهم است. جامعه کنونی به‌شدت به کامپیوتر و نرم‌افزار متکی است؛ بنابراین برنامه‌نویسی زندگی انسان را هدایت می‌کند.
آیا برنامه‌نویسی در ژاپن شغلی پردرآمد به‌حساب می‌آید و آیا نظری در مورد میانگین حقوق یک برنامه‌نویس در ژاپن دارید؟
- برنامه‌نویسی یک حقوق رقابتی در ژاپن ارائه می‌دهد که منعکس‌کننده تقاضا برای متخصصان ماهر است؛ درحالی‌که حقوق‌ها ممکن است متفاوت باشد، اما متوسط حقوق یک برنامه‌نویس در ژاپن از نظر جامعه مناسب است؛ به‌ویژه با توجه به هزینه بالای زندگی در کشورمان.
امروزه ساخت زبان‌های برنامه‌نویسی ساده‌تر از همیشه شده است. آینده زبان برنامه‌نویسی روبی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
- پیاده‌سازی زبان‌های برنامه‌نویسی به‌دلیل پیشرفت فناوری آسان‌تر است، اما ساخت زبان‌های برنامه‌نویسی محبوب سخت‌تر از همیشه شده است. اکثر زبان‌های محبوب اخیر توسط شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ حمایت می‌شوند (مانند Go:Google، Swift:Apple، Rust:Mozilla). بنابراین اینکه روبی بدون حمایت هیچ شرکت بزرگی اینقدر محبوب شده، یک مزیت بزرگ است. من معتقدم آینده روبی روشن است. توسعه جامعه‌محور آن، همراه با پیشرفت‌ها و اصلاحات مداوم، ارتباط و طول عمر آن را تضمین می‌کند. تا زمانی که روبی‌کاران پرشور مرزها را کنار می‌زنند، زبان به تکامل و پیشرفت ادامه خواهد داد.
برای کسانی که می‌خواهند وارد دنیای برنامه‌نویسی شوند چه توصیه‌ای دارید؟ آیا روبی زبان برنامه‌نویسی خوبی برای مبتدیان است؟
- برای مبتدیان برنامه‌نویسی، توصیه من این است که علاقه و کنجکاوی خود را دنبال کنند. زبان‌ها و استانداردهای مختلف را امتحان کنند تا آنچه را که برای‌شان جذاب‌تر است، بیابند. در مورد روبی، ساده بودن و تمرکزش بر شادی توسعه‌دهندگان، آن را به انتخابی عالی برای مبتدیانی تبدیل می‌کند که به‌دنبال شیرجه‌زدن در دنیای برنامه‌نویسی هستند.
به ورزش یا مسابقات ورزشی علاقه دارید؟
- خیر. من به ورزش علاقه‌ای ندارم و اهل ورزش نیستم. علایق من بیشتر در حوزه فناوری و خلاقیت نهفته است.
اهل فیلم و سینما هستید؟ مخصوصا فیلم‌های مرتبط با برنامه‌نویسی؟
- من عاشق فیلم، به‌خصوص فیلم‌های علمی-تخیلی هستم، اما اخیرا زمان بیشتری را مقابل نمایشگر رایانه‌ام می‌گذرانم تا پرده سینما.
آیا هوش مصنوعی جایگزین برنامه‌نویسی می‌شود؟
- هوش مصنوعی ابزار قدرتمندی است که به‌جای جایگزینی کامل، برنامه‌نویسی را تکمیل می‌کند. درحالی‌که هوش مصنوعی می‌تواند وظایف مشخصی را خودکار کند، برنامه‌نویسی برای طراحی، پیاده‌سازی و بهینه‌سازی الگوریتم‌ها و سیستم‌ها امری ضروری باقی خواهد ماند.
آیا دوست دارید RubyConf (کنفرانس روبی) را در ایران برگزار کنید؟
- ما کنفرانس‌های روبی را در سرتاسر جهان داریم. هر کنفرانس روبی توسط داوطلبان محلی سازماندهی می‌شوند. داشتن RubyConf در ایران فوق‌العاده خواهد بود! من به قدرت اجتماع و تبادل فرهنگ‌ها اعتقاد دارم و چنین رویدادی می‌تواند همکاری و یادگیری را در بین علاقه‌مندان روبی در سراسر جهان تقویت کند. اگر شرایط اجازه دهد، دوست دارم آن را در ایران هم برگزار کنم.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»